Kosher (koşer) belgesi, Musevi inancına uygun olacak şekilde üretilmiş olan ürünlerin resmileştirilmesini sağlayan bir belgedir. Koşer belgesi, özellikle toptan yerine tek tek satış gerçekleştiren firmaların ve kullanımını gerçekleştirecek olan tüketicinin ürün seçiminde en çok aramakta olduğu özelliklerden biridir. İbranice’de Koşer kelimesi “uygun” anlamında olup, Kosher belgeli ürünlerin yenmesinde Musevi inanışı gereği hiçbir sakınca görülmemektedir.
Firmalarda gıda ürünlerinin üretimi yapılırken tüm üretim basamaklarının, kullanılmakta olan malzemelerin ve hatta alet, edevatların Musevi inançlarına uygun olup olmadığı, Haham yani din adamları tarafından üretimin gerçekleştirildiği bölgede kontrol edilir. Tüm basamaklarda, alet, edevat ve malzemelerde Musevi inanışına aykırı bir durum olmadığının anlaşılması durumunda din adamları işletmede üretilmekte olan gıda maddelerine kosher (koşer) belgesi verirler. Koşer belgesinin verilmesi uygun bulunan bu gıda ürünleri Musevi inancına göre “uygun yani tam” olarak piyasada yerlerini almaya başlarlar. Hahamların onay vermediği, yani üretilen ürünün içerisinde herhangi yasal olmayan bir maddenin olması ya da sağlık sorunlarını tehdit edecek bir unsurla karşılaşılması gibi durumlarda Koşer belgesi verilemez. Bu belgeyi alamayan gıda ürünleri de Koşer damgası altında işletmelerde satılamaz.
Kosher belgesi bulunan ürünler, sadece Musevi inancına sahip insanlara hitap etmemektedir. Koşer belgesi bulunun bu gıda maddeleri gerek Müslümanlar gerek vejetaryen, vegan ve Hindular gibi birçok grup tarafından detaylı incelenip kendilerine uygun olanları bulup satın almaktadır. Tüketici, seçimlerini her geçen gün daha fazla bilinçli şekilde yapmaya başlamış ve detaylı üretim denetlemesinden geçen ürünleri tercih etmeye odaklanmışlardır. Tüketicinin isteği ve arzusu doğrultusunda Koşer belgesi günden güne daha zorunlu hale gelmekte ve birçok etnik grubun gıda ürünleri konusunda rahatlıkla alışveriş yapabilmesine kolaylık sağlamaktadır.
Kosher uygulamalarında önemli olan durum hayvansal ürünler ve hayvansal kaynaklı katkı maddelerinin üretilen gıda maddesinde bulunup bulunmamasıdır. Kosher (koşer) belgesi musevi inancına uygun olarak üretilmiş olan gıda ürünlerini temsil etmekte olan bir belgedir. Dünyanın birçok ülkesine yapılmakta olan gıda maddelerinin ihracatı sırasında Yahudi cemaat topluluğunun inancı gereği Koşer belgesi zorunluluk halindedir.
İşletmede gerçekleştirilen üretimin de inanca “uygun” olarak yapılabilmesi için, üretimlerin bir Yahudi tarafından başlatılması ya da gerçekleştirilmesi gerekli görülmektedir.
Kosher için yapılan incelemelerde gerçekleştirilmesi gereken kurallar konusunda üretim yerinde denetim esas alınmaktadır.
Belge denetimi için sadece üretim alanında denetim yetersi olacağından, gerekli olan bütün dokümantasyon işlemlerinin firma tarafından uygun olan şekilde hazır bulundurulması gereklidir.
Kosher belgelendirme sürecinde en başta gelen önemli kısım firmanın haşerelere karşı yapmakta olduğu mücadele yöntemidir. Alanında uzman olan denetçilerin denetim çalışmalarının gerçekleştirildiği anlarda, tespiti yapılacak herhangi canlı veya cansız bir haşere, belgelendirme için yapılan çalışmalarının anında sonlanmasına neden olur.
Alkole dair maddelerin örneğin; alkol sirkesi, şarap sirkesi gibi içerisinde alkol bulunan maddelerin gerek tüketilen ürünlerde gerekse gıda maddelerinin üretimi gerçekleştirilen alanlarda bulunmaması zorunludur.
İşletmenin üretim bölümlerinde süt ve süt ürünlerinin hiçbir şekilde et ürünleri ile karıştırılmaması gerekmektedir. Çünkü Musevi inancı gereği et ve süt ürünlerinin kesinlikle birbirine karıştırılmaması gerekir.
Yahudiler de 8 gün devam eden passover bir diğer adıyla hamursuz bayramı denen bir bayram vardır. Bu bayram süresince Yahudilerin hamurlu gıdaları tüketmesi yasak sayılır. Bu durum baz alınarak tüketilen ürünlerin passover bayramına uygunluğu için de harici bir denetim gerçekleştirilmektedir. Birlikte üretimi gerçekleştirilen gıdaların içerisinde un ve un türevlerinin bulunmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
Üretim için gerçekleştirilen basamakların ve kullanılan malzeme ya da araç, gereçlerin Musevi inançlarına uygunluğu din adamları yani Hahamlar tarafından kontrolü gerçekleştirilir. Denetimi yapılmış olan tesis ya da firma da uygun görülen şartları karşılıyorsa firmaya Kosher Belgesi verilir.
